Pierwszym krokiem w obróbce bawełny jest odbywające się w oczyszczalni odziarnianie. Polega na oddzieleniu nasion od łodygi rośliny.
W trakcie zgrzeblenia włókna są rozczesywane, rozluźniane i układane równolegle przy pomocy maszyn nazywanych zgrzeblarkami, rozciągarkami, łączniarkami i niedoprzędzarkami.
Następnie, w trakcie przędzenia, z włókien powstaje nić. Układane równolegle włókna są składane razem i rozciągane a następnie skręcane przy pomocy przędzarek obrączkowych lub bezwrzecionowych.
Wykończenie przędzy to w zależności od przyszłego przeznaczenia:
suszenie, przewijanie, bielenie, farbowanie lub ponowne skręcenie czyli nitkowanie.
Grubość gotowych nici podaje się w teksach.
Przędza z której ma powstać tkanina przechodzi przez warsztat tkacki. Historia tkactwa rozpoczyna się w neolicie. Tradycyjne rodzaje tkactwa przetrwały do dnia dzisiejszego w rzemiośle ludowym i artystycznym.
Etapy rozwoju tkactwa związane są głównie z pojawianiem się coraz doskonalszych krosien. Były to kolejno krosna bezczółenkowe, chwytakowe, pneumatyczne, rapierowe.
Tkanie jest to wytwarzania tkaniny poprzez przeplatanie wzajemnie prostopadłych nici tj. podłużnie rozmieszczonej osnowy i poprzecznego wątku.
Porządek przeplatania decyduje o splocie. Nitka osnowy przechodzi nad nitką wątku tworząc pokrycie osnowowe lub też pod nim tworząc pokrycie wątkowe.
Wyróżnia się różne rodzaje splotów w tym tzw. sploty zasadnicze. Zaliczane są do nich sploty płócienne w których nitka wątku przebiega na zmianę pod i nad nitką osnowy, sploty skośne gdzie nić wątku przebiega nad dwoma i pod jedną nicią osnowy oraz podobne nieco do skośnych sploty atłasowe.
Drugą grupę stanowią sploty pochodne na przykład rypsowy dający efekt delikatnych prążków i panama tworzący na powierzchni kwadraty oraz wiele rodzajów splotów kombinowanych takich jak : sploty tworzące podłużne i poprzeczne pasy lub też splot krepowy.
Budowę gotowej tkaniny prócz splotu określają także takie czynniki jak: rodzaj włókien, grubość nitek osnowy i wątku, ich liczba na 1 decymetr tkaniny oraz wyrobienie czyli procentowy stosunek różnicy długości nitki między jej długością po rozprostowaniu a długością w tkaninie do długości nitki w tkaninie.
Surowa tkanina bawełniana, w zależności od przyszłego przeznaczenia, zostaje poddana procesom wykańczania.
Rozpoczyna się je opalaniem które ma na celu usunięcie wystającego puchu powstałego w wyniku zmechacenia przędzy w trakcie tkania.
Odklejenie polega natomiast na usunięciu klejonki którą przepojono osnowę przed tkaniem. Po tym procesie tkanina jest gotowana po to by usunąć zabrudzenia.
Następnie bawełna przechodzi przez bielenie które umożliwia późniejsze farbowanie na wybrany kolor oraz drukowanie wzorów.
Inne procesy które stosuje się w celu nadania charakterystycznych właściwości to dekatyzacja czyli zmniejszenie kurczliwości, merceryzacja której celem jest zwiększenie wytrzymałości na rozerwanie, drapanie które zwiększa ciepłochłonność a także procesy apreturowania w których nasycenie odpowiednimi środkami chemicznymi wpływa na elastyczność, połysk, odporność na ciepło lub działanie wody.